Zdrowie: Samotność w okresie dojrzewania zmienia mózg

Nastolatki, które często wybierają izolację społeczną, prezentują widoczne różnice w budowie i pracy mózgu. Wycofanie społeczne może mieć głębokie konsekwencje dla zdrowia psychicznego – ostrzegają naukowcy.

Badacze z Boston Children’s Hospital przeanalizowali dane na temat ponad 3 tysięcy młodych osób pochodzące z projektu ABCD (Adolescent Brain Cognitive Development) obejmujące m.in. obrazy MRI mózgów oraz informacje o zachowaniach społecznych dzieci.

Jak podkreślają, okres dorastania to czas społecznej reorganizacji - przejścia od świata skupionego wokół rodziców i rodziny do środowiska kształtowanego przez rówieśników, szkołę i szersze sieci społeczne. Ten rozwój relacji jest kluczowy dla zdrowego dojrzewania, a jednocześnie zwiększa podatność na stresory społeczne.

Okazało się, że u młodych osób z tendencją do izolacji i wycofania występowały zmiany w strukturach mózgu związanych z przetwarzaniem emocji i funkcji społecznych, jak wyspa czy przednia część zakrętu obręczy. Ponadto sieci neuronalne u tych osób cechowały się słabszymi połączeniami i większą niestabilnością w obszarach odpowiedzialnych za decyzje i interakcje społeczne.

"Potwierdziliśmy, że izolacja społeczna wpływa nie tylko na obszary wspierające funkcje społeczne, ale także inne procesy poznawcze" - wyniki komentuje dr Caterina Stamoulis, autorka pracy opublikowanej w piśmie "Cerebral Cortex".

Badacze ostrzegają, że utrwalone wzory wycofania mogą zwiększać ryzyko zaburzeń psychicznych. Choć częściowa samotność bywa naturalna w okresie dojrzewania, przewlekłe wycofanie społeczne powinno więc przykuwać uwagę rodziców i klinicystów. Wczesna identyfikacja takich zachowań i edukacja rodzin może bowiem umożliwić interwencje przeciwdziałające negatywnym skutkom - uważają naukowcy.

Kolejne etapy badania będą polegały na obserwowaniu, czy zmiany w mózgach młodych ludzi utrzymują się w czasie i jak interwencje psychospołeczne mogą je modyfikować.

Marek Matacz (PAP)

mat/ zan/