Stały czas zimowy lepszy niż letni? Tak wynika z analizy

Rezygnacja z przestawiania zegarków dwa razy w roku i wprowadzenie stałego czasu zimowego mogłyby przynieść znaczące korzyści zdrowotne, w tym zmniejszyć liczbę udarów mózgu i ograniczyć problem otyłości - wynika z analizy naukowców ze Stanford Medicine (USA).

Opracowali oni trzy modele matematyczne, uwzględniające ekspozycję na światło, jej wpływ na rytm dobowy oraz dane epidemiologiczne. Wykazały one, że zarówno stały czas letni, jak i stały czas zimowy byłyby korzystniejsze dla zdrowia niż obecnie obowiązujące w wielu krajach sezonowe zmiany.

Czas zimowy najlepszy dla zdrowia?

Według modeli największe korzyści zdrowotne przyniosłoby całoroczne utrzymanie czasu zimowego. Dokładne wyliczenia pokazały, że mogłoby ono zapobiec ok. 300 tys. przypadków udarów mózgu rocznie i zmniejszyć liczbę osób z otyłością o 2,6 mln, co odpowiada spadkowi częstości występowania tych schorzeń w USA o odpowiednio 0,09 proc. i 0,78 proc.

Stały czas letni, choć także był korzystniejszy od zmian czasu, dawałby nieco słabszy efekt - ok. 220 tys. mniej udarów i 1,7 mln mniej osób z otyłością, czyli odpowiednio o 0,04 proc. i 0,51 proc. mniej.

Spór trwa od lat

Debata na temat tego, który czas jest optymalniejszy, trwa na świecie od lat. Zwolennicy stałego czasu letniego twierdzą, że dłuższe światło wieczorami pomaga oszczędzać energię, obniża przestępczość oraz sprawia, że ludzie mogą lepiej wykorzystywać czas po pracy, np. na aktywności na świeżym powietrzu.

Takie rozwiązanie ma też swoich biznesowych zwolenników, bo dłuższe światło wieczorne oznacza większe zyski dla niektórych branż.

Zwolennicy stałego czasu zimowego podkreślają natomiast, że więcej światła porannego to większe korzyści dla zdrowia. Takie stanowisko zajęły m.in. American Academy of Sleep Medicine, National Sleep Foundation oraz American Medical Association.

Autorzy badania przypomnieli, że rytm okołodobowy człowieka reguluje m.in. ekspozycja na światło. To, które dociera do nas w pierwszej części dnia, wspiera synchronizację zegara biologicznego, podczas gdy światło wieczorne ją zaburza. Tymczasem każde rozregulowanie zegara jest powiązane z większym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych i metabolicznych.

Badania oparte na modelach matematycznych

Naukowcy zastrzegli jednak, że ich analizy opierały się wyłącznie na modelach matematycznych, które zakładały regularne nawyki, m.in. stałe godziny snu, codzienny kontakt ze światłem słonecznym i umiarkowane korzystanie ze sztucznego oświetlenia. W praktyce, jak podkreślili, wiele osób prowadzi mniej regularny tryb życia i spędza mniej czasu na zewnątrz, co może wpływać na rzeczywisty efekt.

Wyniki badania opublikowano w czasopiśmie "Proceedings of the National Academy of Sciences".

W tym roku w Polsce zmiana czasu z letniego na zimowy nastąpi w nocy z 25 na 26 października. (PAP)

Autor: Katarzyna Czechowicz

kap/ bar/