Muzykoterapia może łagodzić objawy depresyjne u osób z demencją

Terapia oparta na muzyce może przynosić korzyści osobom z demencją, w szczególności poprzez łagodzenie objawów depresji - informuje Cochrane Database of Systematic Reviews, baza danych publikująca badania przeglądowe.

Czym jest demencja?

Demencja to zbiorcze określenie postępujących zespołów zwyrodnieniowych mózgu, które wpływają na pamięć, myślenie, zachowanie i emocje.

Według danych organizacji Alzheimer’s Disease International w roku 2019 na świecie było 55 milionów osób z demencją, a do roku 2050 liczba ta może wzrosnąć do 139 milionów. Terapeutyczne wykorzystanie muzyki jest uważane za stosunkowo proste i niedrogie podejście, możliwe do wykorzystania nawet w późniejszych stadiach demencji.

Wyniki badań nad terapią muzyczną

Zespół naukowców reprezentujących kilka holenderskich instytucji przeanalizował dane z 30 badań z udziałem 1720 osób. Badania dotyczyły wpływu interwencji terapeutycznych opartych na muzyce na samopoczucie emocjonalne - jakość życia, zaburzenia nastroju, problemy behawioralne, zachowania społeczne i zdolności poznawcze. Większość uczestników przebywała w domach opieki, a interwencje były prowadzone indywidualnie lub grupowo. Badania były przeprowadzane przede wszystkim w krajach o wysokich dochodach - krajach europejskich, w Australii, USA czy na Tajwanie.

Terapie przeważnie obejmowały zarówno elementy aktywne (takie jak gra na instrumentach), jak i receptywne (na przykład słuchanie muzyki na żywo).

"Niniejszy przegląd zwiększa naszą wiedzę na temat efektów muzykoterapii i wzmacnia argumenty za włączeniem muzyki do opieki nad osobami z demencją, szczególnie w domach opieki" — powiedziała główna autorka, Jenny van der Steen z Leiden University Medical Center i Radboudumc Alzheimer Center.

"Muzykoterapia oferuje korzyści wykraczające poza korzyści z innych zajęć grupowych, pomagając wspierać nastrój i zachowanie w sposób angażujący i dostępny, nawet w późniejszych stadiach demencji. Kierownicy domów opieki powinni rozważyć integrację ustrukturyzowanych sesji muzycznych jako części podejścia do opieki nad osobami z demencją skoncentrowanego na osobie" - dodała.

Korzyści i ograniczenia terapii muzycznej

Wyniki sugerują, że terapia oparta na muzyce prawdopodobnie łagodzi objawy depresji i może poprawić ogólne problemy behawioralne. Raczej nie wpłynie znacząco na pobudzenie, agresję, dobre samopoczucie emocjonalne lub zdolności poznawcze, ale w porównaniu z innymi interwencjami istnieją pewne dowody na to, że może poprawić zachowanie społeczne i zmniejszyć lęk.

Długoterminowe efekty (po upływie czterech tygodni od leczenia) pozostają niepewne ze względu na ograniczoną liczbę badań monitorujących.

Muzykoterapia jako alternatywa dla leków

"Muzykoterapia to bezlekowy sposób pomagania ludziom czuć się mniej smutnymi i mniej niespokojnymi" — wskazała współautorka, Annemieke Vink z ArtEZ University of the Arts, która ma osobiste doświadczenie w prowadzeniu muzykoterapii dla osób z demencją.

"Mamy nadzieję, że wyższa jakość ostatnich badań i rosnąca baza dowodów doprowadzą do poświęcenia większej uwagi muzykoterapii i innym niefarmakologicznym podejściom. Patrząc na rozmiary efektów, muzykoterapia jest rozsądną alternatywą dla podejść farmakologicznych i jest o wiele bardziej skoncentrowana na osobie" - zwróciła uwagę.

Większość istniejących dowodów pochodzi z domów opieki, dlatego - zdaniem autorów - rozszerzenie badań na inne społeczności może dostarczyć cennych spostrzeżeń na temat tego, w jaki sposób muzykoterapia może być zintegrowana z codziennym życiem osób żyjących z demencją.

Paweł Wernicki (PAP)

pmw/ bar/