Samorządowcy zjechali do Jachranki. Omawiali aktualne wyzwania i problemy

W czwartek (20.02), w miejscowości Jachranka (gmina Serock) odbyła się pierwsza część Forum Nowoczesnego Samorządu. W spotkaniu uczestniczyli między innymi starosta legionowski, Roman Smogorzewski, prezydent Legionowa, Bogdan Kiełbasiński, burmistrz Miasta i Gminy Serock, Artur Borkowski oraz wójt Wieliszewa, Paweł Kownacki ze swoim zastępcą, Dariuszem Kokoszką, a także prezydent Otwocka, Jarosław Margielski i burmistrz Radzymina, Krzysztof Chaciński. Tematem wydarzenia były aktualne wyzwania i problemy z jakimi spotykają się samorządy.

Celem forum, według założeń organizatorów, jest wymiana doświadczeń pomiędzy reprezentantami samorządu terytorialnego. Udowodnienie, że nie są w swoich działaniach osamotnieni, budują kontakty i więzi. 

- Nie jesteśmy pojedynczy w konstruowaniu pewnych treści. Pokazujemy swoją sprawczość (…). Dziś startujemy z jakąś ideą, propozycją. Mam nadzieję, że ta ważna debata dla przyszłości będzie prowadzona.

- powiedział Artur Borkowski, Burmistrz Miasta i Gminy Serock, otwierając wydarzenie. 

Nowoczesny samorząd, czyli jaki?

Członkini Zarządu Województwa Mazowieckiego, Anna Brzezińska zauważyła, że współcześnie realizacja zadań, dialog ze społeczeństwem, podejmowanie decyzji jest coraz trudniejsze.

- Współpraca Samorządu Województwa Mazowieckiego z jednostkami samorządu terytorialnego opiera się na instrumentach wsparcia, które odczuwają mieszkańcy.

 - podkreśliła Anna Brzezińska. 

Wkrótce będzie można sięgać po kolejne środki - Mazowiecki Instrument Wspierania Społeczności Energetycznych to nowy program, na który zostanie przeznaczonych 5 mln zł. 

-  Bezpieczeństwo energetyczne to jedno z wyzwań. Powinniśmy tworzyć społeczność energetyczną, przygotować się razem do transformacji.

 - podkreśliła członkini zarządu województwa Mazowieckiego.

Nabór do tego programu rozpocznie się już w marcu.

Wrócić do korzeni 

- Ojcowie samorządności dali podstawy do takich warunków działania samorządów, do których trzeba cały czas wracać.

- powiedział Edward Trojanowski, Prezes Zarządu Lokalnej Grupy Działania Zalew Zegrzyński.

- Szczeble samorządowe to mylące pojęcie. Wspomniani twórcy mówili o drabinie poziomej. Każdy szczebel zajmuje się czymś innym. Szefowie jednego obszaru nie podlegają jurysdykcji innych.

- dodał Prezes Zarządu Lokalnej Grupy Działania Zalew Zegrzyński.

Podkreślił także, że finansowanie samorządów rozumiane jako wiązanie samorządności z dzieleniem pieniędzy przez administrację rządową to omijanie tej pierwszej. - Samorząd to obszar, mieszkańcy, budżet samorządu, ale na zasadzie partnerstwa. Atutem małych społeczności jest bliski kontakt władz z mieszkańcami. Współpraca powinna polegać na wzajemnej nauce. W grupie łatwiej oczekiwać efektów, a wyzwań jest bardzo dużo. 

Synergia i partnerstwo 

Paweł Kownacki, Wójt Gminy Wieliszew optował za porozumieniem:

- Jesteśmy w tym miejscu, żeby zastanowić się, kto i jak zarządza swoją gminą. Bez zazdrości patrzeć na to, co dzieje się u sąsiada. Nie sztuką jest narzekać na obecną sytuację, ale szukać rozwiązań. Synergia i partnerstwo mogą sprawić, że wyjdziemy obronną ręką z kryzysów. Za uściskami dłoni, niech idą decyzje. Nowe otwarcie to szansa, aby skuteczniej komunikować i korzystać ze swojego doświadczenia; sprawić, żeby sieć połączeń partnerskich była jeszcze silniejsza. Mam nadzieję, że wyciągnę z tej lekcji jak najwięcej.

- powiedział wójt Wieliszewa, Paweł Kownacki.

Debata

W trakcie panelu “Konstrukcja budżetów i wpływy z podatków do samorządów. W jaki sposób jednostki samorządu terytorialnego realizują swoje zadania?” lokalni liderzy formułowali najważniejsze ze swojej perspektywy wnioski:

Jarosław Margielski, Prezydent Otwocka: potrzeba nam stabilności. Jasnej informacji wyprzedzającej. Są pewne zagrożenia jak np. oświata. Finansowanie zostało przerzucone na samorządy. Podwyżki w oświacie to zwiększenie subwencji, ale skutki finansowe tych decyzji wymagały dołożenia od samorządów. Oświata jest kluczowym elementem, który powinien być jasno uregulowany. Podobnie kwestia energetyki wychodzi poza budżet samorządu. Ważne w tym kontekście jest egzekwowanie miejsca odprowadzania podatków; 

Krzysztof Chaciński, Burmistrz Radzymina: Samorządowi nie należy przeszkadzać. Nasze małe ojczyzny są odosobnione. Reszta Polski się wyludnia, a okolice aglomeracji się zaludniają. Rozliczanie PIT-u w miejscu zamieszkania jest ważne, ale trzeba politycznej woli, żeby to zmienić. W gminach podwarszawskich wyzwania po reformie finansowania są jeszcze większe. Do samych przedszkoli dokładamy w Radzyminie 30 mln zł;

Paweł Kownacki, Wójt Gminy Wieliszew kontynuował swoją myśl z przywitania: W grupie siła. Nawiązując do słów Napoleona: do tej wojny z problemami mieszkańców trzeba 3 rzeczy - pieniędzy, pieniędzy i jeszcze raz pieniędzy. I nam samorządom tych środków, pomimo pewnych pozytywnych zmian, brakuje. Nie czekając na komfortową sytuację, szukam wytrychów, by realizować projekty partnerskie, które obecnie będą faworyzowane i finansowane - jak nasze projekty ze ścieżkami. Wobec wyzwania w finansowaniu wynagrodzeń nauczycieli, nasz system jest w porównaniu do wielu krajów unikalny. Ktoś ustala zasady, daje podwyżki - rząd, a kto inny finalnie płaci i uzupełnia braki - samorząd. Czyli wracamy do punktu wyjścia, że najważniejsze są zmiany systemowe urealniające dochody gmin do ich odpowiedzialności. 

W panelu poruszana była także kwestia bezpieczeństwa informacji w urzędach. Wiąże się to z nakładami na obsługę informatyczną - zauważył Jarosław Margielski. Ponadto Prezydent Legionowa Bogdan Kiełbasiński odniósł się do kwestii mieszkaniowych.

- Jesteśmy sypialnią Warszawy - to sformułowanie często słyszymy o Legionowie, ale miasto podwarszawskie, w którym mieszkańcy w znakomitej większości dojeżdżają do pracy, powinno być przede wszystkim dobrym miejscem do życia. Rolą samorządu jest zapewnienie komfortu mieszkańcom. Istotna jest także kwestia rozwiązań komunikacyjnych oraz zapewnienie dostępu do dobrej edukacji.

Prezydent odniósł się także do zielonej transformacji.

Staramy się odwracać tendencję do zabetonowywania.

- podsumował. 

Trzeba pamiętać, że rozmawiając o dobrych praktykach w zakresie budżetu, korzystnych w zasadzie dla wszystkich, trzeba wziąć pod uwagę specyfikę każdej gminy. Burmistrz Radzymina przedstawił priorytety w tym zakresie.

- Naszym celem jest budowanie potencjału ekonomicznego gminy. W przeciwieństwie do innych naszych sąsiadów, terenów mamy dość dużo. Rozwiązanie, w którym pewną powierzchnię przeznaczamy dla inwestorów, bez szkody dla mieszkańców, jest dla nas korzystne, a ci ostatni powinni mieć do nas więcej zaufania pod tym względem. Nie działamy na ich niekorzyść.

- mówił podczas czwartkowego spotkania burmistrz Radzymina.

W dyskusji na tematy zagospodarowania przestrzennego nie mogło zabraknąć głosu Pawła Kownackiego.

- Chaos urbanistyczny nie jest winą samorządu, ale oczekiwań inwestorów. Zażegnanie decyzji o warunkach zabudowy jest dobre. Nie będziemy działać przeciwko prawu i zdrowemu rozsądkowi.

- zakończył wójt Paweł Kownacki.
  
Drugiego dnia forum (piątek) paneliści rozmawiają o samowystarczalności energetycznej samorządów.

Nagranie z pierwszego dnia konferencji