W czwartek (20.07) obchodzimy 60. rocznicę oddania do użytku Elektrowni Wodnej Dębe, położonej na rzece Narwi, na styku gmin Serock i Wieliszew. Uroczyste otwarcie obiektu miało miejsce 20 lipca 1963 roku. Od tego czasu obiekt produkuje ekologiczną energię.

Co warte podkreślenia, elektrowni Dębe by nie było, gdyby nie Jezioro Zegrzyńskie. Oba obiekty powstały niemal jednocześnie.

Samo Jezioro Zegrzyńskie, zwane także Zalewem Zegrzyńskim, zaczęto budować w 1958 roku. Pierwotnie miało być jednym z elementów kaskady zbiorników na Bugu, które miały umożliwić żeglugę. Ostatecznie z budowy pozostałych zbiorników zrezygnowano, a jezioro zyskało charakter rekreacyjny. Służy także jako rezerwuar wody pitnej dla aglomeracji warszawskiej.

Powierzchnia zbiornika wynosi 30,3 km kw., długość 41 km (na Narwi), szerokość do ok. 3,5 km, pojemność 94,3 mln m sześciennych. Zwierciadło wody znajduje się 79 m n.p.m. Maksymalne spiętrzenie wynosi 7 metrów. Wpływ spiętrzenia kończy się ok. 27 km za Serockiem.

Jezioro Zegrzyńskie powstało po przegrodzeniu koryta Narwi zaporą w Dębem. Na zaporze została zbudowana elektrownia wodna o mocy 20 MW. Podczas budowy utworzono ok. 60 km wałów ochronnych, co zmniejszyło możliwość powstawania powodzi w dolnym biegu Narwi i Bugu. 

Powstanie zbiornika przyczyniło się do nawodnienia ok. 80 km kw. łąk i gorszych gruntów oraz uregulowania gospodarki wodnej na terenie ok. 130 km kw. Zbiornik połączony jest z Bugiem, Narwią oraz Wisłą (poprzez Kanał Żerański).

Elektrownia Wodna Dębe

[FOTORELACJA]2282[/FOTORELACJA]

• Zdjęcia z budowy elektrowni w Narodowym Archiwum Cyfrowym.

Elektrownię Wodną Dębe (która według danych administracyjnych przynależy do Komornicy, gm. Wieliszew) oddano do użytku 20 lipca 1963 roku. Czasem za dzień jej oficjalnego otwarcia uznaje się także 22 lipca tegoż roku. Jest to związane z oficjalnym terminarzem komunistycznych świąt państwowych. 22 lipca obchodzono bowiem najważniejsze święto PRL – Święto Odrodzenia Polski, które upamiętniało ogłoszenie manifestu PKWN, pierwszego powojennego, złożonego z komunistów kolaborujących z ZSRR, rządu Rzeczpospolitej Polskiej.

Głównymi urządzeniami elektrowni są cztery turbozespoły z turbinami Kaplana o średnicy wirnika 4,8 m sprzężonych z generatorami o mocy 6,25 MVA. Moc zainstalowana elektrowni wynosi 20 MW, a średnia produkcja roczna to 91 GWh. 

Elektrownia połączona jest z Krajowym Systemem Elektroenergetycznym pięcioma liniami o napięciu 110 kV poprzez dwa transformatory blokowe o mocy 16 MVA każdy.

Zapora powoduje powstanie stopnia wodnego o wysokości 5,5 metra. W czasie przyborów w Narwi nadmiar wody jest upuszczany przez znajdujących się tuż obok pięć przęseł jazu. 

Elektrownia Wodna Dębe spełnia 3 funkcje: elektrowni, zapory wodnej (dla Jeziora Zegrzyńskiego) oraz mostu (po zaporze przebiega droga wojewódzka nr 632).

O 50 urodzinach elektrowni pisaliśmy w poniższej wiadomości:

[ZT]32040[/ZT]