Wyjaśniamy, dlaczego na zmianę statusu zastrzeżenia PESEL trzeba czekać

Gdy mamy zastrzeżony numer PESEL, zabezpieczamy się przed tym, że ktoś bezprawnie go wykorzysta. Warto zatem, aby nasz PESEL był stale zastrzeżony i cofać zastrzeżenie tylko wtedy, gdy chce się załatwić za jego pomocą jakąś sprawę. Wówczas nikt nie wykorzysta naszego numeru PESEL, nawet gdy go zna.

Oznacza to, że między innymi nie weźmie na nas kredytu ani nie otrzyma duplikatu karty SIM. Zastrzeżenie numeru PESEL można cofnąć w każdej chwili. Jednak, aby ponownie go zastrzec – trzeba czasem poczekać od 30 minut do 12 godzin. Dziś wyjaśnimy dlaczego.

Na zmianę statusu zastrzeżenia PESEL trzeba poczekać

Dzięki usłudze Zastrzeż PESEL w aplikacji mObywatel łatwo i szybko można zadecydować o jego statusie. Można wybrać jedną z dwóch opcji:

• bezterminowo cofnąć zastrzeżenie – oznacza, że nasz PESEL przestanie być chroniony aż do czasu, gdy ponownie go zastrzeżemy,
• czasowo cofnąć zastrzeżenie – w tej opcji aplikacja poprosi nas o to, by wyznaczyć dzień i godzinę, kiedy to PESEL ma zostać automatycznie zastrzeżony. Dzięki temu nie trzeba pamiętać o tym, by ponownie włączyć ochronę.

Jeśli bezterminowo cofnie się zastrzeżenie numeru PESEL, na zmianę statusu zastrzeżenia trzeba będzie poczekać pół godziny. Wyjaśnimy, dlaczego na podstawie prostej historii.

Historia Ani i Marcina

Ania i Marcin to małżeństwo, które zdecydowało się zastrzec swoje numery PESEL. Po kilku tygodniach dnia Ania musiała szybko cofnąć zastrzeżenie, aby kupić telewizor na raty. Z kolei Marcin chciał wypłacić dużą sumę z banku. Oto ich historie i powody oczekiwania.

Półgodzinna przerwa: Ania

Ania cofnęła zastrzeżenie PESEL, by kupić wymarzony sprzęt AGD. Jednak po wyjściu ze sklepu musiała poczekać 30 minut, by ponownie móc zastrzec swój numer PESEL. Ta przerwa jest niezbędna, aby system działał sprawnie i aby zapobiec nadużyciom. Wyobraźmy sobie, że każda instytucja musiałaby co chwilę aktualizować dane. Mogłoby to prowadzić do błędów, które zagrażałaby bezpieczeństwu naszych danych. W innym przypadku ktoś mógłby udostępnić swoje dane do Profilu Zaufanego innej osobie podczas załatwiania kredytu. Druga osoba mogłaby wtedy szybko zastrzec PESEL, wprowadzić w błąd pożyczkodawcę i tym samym próbować uniknąć spłaty kredytu. Dzięki tej przerwie instytucje mają czas na to, by właściwie zaktualizować status, przeciwdziałać ewentualnym nadużyciom a nasze dane są bezpieczne.

Dwunastogodzinna przerwa: Marcin

Marcin zapomniał, że ma zastrzeżony PESEL i chciał wypłacić 15 000 zł. Marcin cofnął więc zastrzeżenie. Pomimo tego bank poinformował go, że na wypłatę musi poczekać 12 godzin. To zabezpieczenie przed oszustwami metodą „na wnuczka” czy „na policjanta” jest kluczowe. Wyobraźmy sobie, że ktoś próbuje wypłacić nasze pieniądze, podszywając się pod nas albo bliska nam osoba zostaje zmanipulowana i próbuje wypłacić duże środki ze swojego konta i przekazać je oszustom, którzy podszywają się pod członka rodziny albo policjanta. Dwunastogodzinna przerwa daje czas bankowi na to, by dokładnie sprawdzić transakcję, a nam na to, by potwierdzić, że decyzja jest przemyślana. Dzięki temu nasze pieniądze są bezpieczne, a my mamy czas, by upewnić się, że wszystko jest w porządku.

Bank krajowy i oddział banku zagranicznego przed dokonaniem w placówce przez posiadacza rachunku bankowego, będącego konsumentem, wypłaty gotówkowej z rachunku bankowego, która pojedynczo albo jako kolejna powoduje, że suma wypłat gotówkowych dokonanych w danym dniu we wszystkich placówkach danego podmiotu przekracza trzykrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207), weryfikują w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL, czy numer PESEL posiadacza rachunku bankowego jest zastrzeżony. W przypadku zastrzeżenia numeru PESEL bank krajowy i oddział banku zagranicznego wstrzymują wypłatę gotówkową na 12 godzin od momentu złożenia przez posiadacza rachunku bankowego dyspozycji wypłaty gotówkowej, pomimo cofnięcia w tym czasie zastrzeżenia numeru PESEL w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL.

Art. 3, pkt. 2

USTAWA z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości

Dlaczego przerwy są ważne?

Przysłowia są mądrością narodu – a jak głosi stare polskie przysłowie: co nagle, to po diable. Przerwy w zmianie statusu PESEL pomagają utrzymać bezpieczeństwo naszych danych i zapobiegają nadużyciom.

Dzięki nim mamy pewność, że każda zmiana jest dobrze przemyślana i że nasze dane są chronione.