Umowa B2B to jedna z najpopularniejszych współcześnie zawieranych umów cywilnoprawnych, która cieszy się zainteresowaniem coraz większej ilości przedsiębiorców. Nazywana często potocznie „samozatrudnieniem”, umowa B2B swoją nazwę zawdzięcza angielskiemu „business-to-business”, co wskazuje na jej charakter, gdyż zawierana jest pomiędzy dwoma firmami. Umowę B2B należy zaliczyć do kategorii tzw. umów nienazwanych, co oznacza, że nie została ona uregulowana kompleksowo w żadnym powszechnie obowiązującym akcie prawnym. Umowa B2B, zawierana pomiędzy dwoma podmiotami gospodarczymi stanowi podstawę współpracy, która charakteryzuje się występowaniem równości stron. Współpraca ta odbywa się na równych zasadach i nie ma dla niej znaczenia wielkość przedsiębiorstwa będącego stronom umowy, ani jego status prawny. W ramach umowy B2B nie zachodzi zatem relacja pracodawca – pracownik, a zachodzi wymiana usług czy produktów pomiędzy przedsiębiorcami.
Stronami umowy B2B mogą być w zasadzie wszelkie podmioty będące przedsiębiorcami, niezależnie od formy organizacyjno-prawnej prowadzenia działalności. Takimi podmiotami mogą być zatem spółki prawa handlowe, w tym spółki akcyjne czy spółki osobowe, a także jednoosobowe działalności gospodarcze. W praktyce najczęściej jedną ze stron kontraktu B2B jest osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą.
Podpisując umowę B2B, jedna ze stron zobowiązuje się świadczyć określone usługi na rzecz drugiej strony, a ta druga strona zobowiązuje się wypłacić za te usługi stosowne wynagrodzenie. Przedmiot umowy B2B zależy właściwie od konkretnej sytuacji i okoliczności, w których umowa jest zawierana. W każdej branży przedmiot takiej umowy może być inny. Umowa B2b często zawierana jest w sektorze IT, kiedy dotyczy np. świadczenia usług programistycznych lub wdrażania oprogramowania. Przepisy nie przewidują żadnych ograniczeń, jeśli chodzi o przedmiot umowy, dlatego dokładne jego określenie w treści umowy jest bardzo ważne. Pozwala to uniknąć wszelkich wątpliwości i nieporozumień w trakcie trwania współpracy.
Z punktu widzenia samozatrudnionego z umową B2B związanych jest szereg wad i zalet, które muszą zostać uwzględnione przed podjęciem decyzji o przejściu na taką formę współpracy z danym przedsiębiorstwem.
Przedsiębiorcy w dzisiejszych czasach często chętnie decydują się na współpracę na podstawie kontraktu B2B. Powyższy fakt spowodowany jest wieloma korzyściami, które są istotne z punktu widzenia pracodawcy. Przede wszystkim przedsiębiorcy mogą ograniczyć koszty prowadzenia działalności poprzez zredukowanie kosztów zatrudnienia pracowników. Kontrakt B2B nie nakłada na przedsiębiorców występujących w charakterze zleceniodawców obowiązków socjalnych i zdrowotnych, dlatego nie muszą oni przejmować się zwolnieniami lekarskimi, urlopami i innymi powodami czasowej niezdolności pracownika do pracy. Ponadto, przedsiębiorcy tacy nie mają obowiązków związanych z planowaniem harmonogramu pracy, ewidencjonowaniem godzin czy układaniem planów urlopowych.
Najważniejsze różnice między umową a pracę, a samozatrudnieniem wynikają z faktu, iż umowa o pracę podlega reżimowi Kodeksu pracy zawierającego szereg przepisów, które mają za zadanie chronić pracownika w stosunku z pracodawcą. Niektóre różnice między stosunkiem pracy a umową B2B mogą być korzystne z punktu widzenia samozatrudnionego. W przypadku stosunku pracy pracownik zobowiązany jest wykonywać pracę w ustalonym z góry wymiarze czasu pracy. Pracownik wykonuje swoje obowiązki pod kierownictwem pracodawcy, który określa godziny pracy i sposób wykonywania zadań. Strony umowy o pracę ustalają także miejsce wykonywania pracy zgodnie z zasadami zawartymi w Kodeksie pracy. Osoba, która wykonuje swoje obowiązki na podstawie umowy B2B ma dużo większą kontrolę nad tym, jak i kiedy wykonuje swoją pracę. Nie pracuje pod określonym kierownictwem, w wyznaczonych godzinach i w ustalonym miejscu. Ponadto samozatrudnieni zobowiązani są do samodzielnego opłacania składek ZUS i wykonywania innych obowiązków związanych z kierowaniem działalnością gospodarczą, takich jak wystawianie faktur, odprowadzania podatków oraz prowadzenia księgowości. Pracownicy, którzy zatrudnieni są na podstawie umowy o pracę, nie muszą martwić się o powyższe formalności. Podstawową cechą stosunku pracy jest zobowiązanie się pracownika do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Pracodawca zobowiązuje się natomiast do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Zatrudnienie na takich warunkach należy traktować jako zatrudnienie na podstawie stosunku pracy, niezależnie od tego, jak strony nazwały umowę, która stanowi podstawę tego zatrudnienia. Zastąpienie umowy o pracę inną umową cywilnoprawną, w celu ominięcia reżimu Kodeksu pracy jest niedopuszczalne i wiąże się z odpowiedzialnością za wykroczenia przeciwko prawom pracownika. Grzywna w takim wypadku może wynosić nawet do 30 000 zł.
Wynagrodzenie na B2B odpowiada w zasadzie kwocie wpisanej w treści umowy. Kwota taka jest zawsze kwotą netto, dlatego osoby, które otrzymują wynagrodzenie, będą otrzymywać dokładnie tę sumę pieniężną, która zostanie wpisana w umowie. Należy jednak pamiętać, że od takiej kwoty samozatrudnieni muszą opłacić należne składki. Część wynagrodzenia należy wpłacić między innymi do ZUS-u i urzędu skarbowego. Obliczenie ostatecznego wynagrodzenia może wydawać się procesem skomplikowanym i czasochłonnym, jednakże mogą go ułatwić specjalnie przygotowane kalkulatory dostępne w Internecie.
Podstawowym warunkiem przejścia z umowy o pracę bądź z innych umów cywilnoprawnych na umowę B2B, jest założenie przez dotychczasowego pracownika działalności gospodarczej. Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami, działalność gospodarcza może zostać podjęta przez właściwie każdą osobę fizyczną, która ukończyła 18 lat i jest obywatelem jednego z państw należących do Unii Europejskiej. Osoba niepełnoletnia może prowadzić działalność gospodarczą. Wystarczy, że ukończyła 13 lat i posiada odpowiednie zgody opiekunów prawnych. W dużym uproszczeniu, żeby założyć działalność gospodarczą osoba fizyczna musi złożyć wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Umowa B2B należy do kategorii umów nienazwanych, co oznacza, że przepisy prawa nie ingerują w zasadzie w sposób zawierania takich umów i dają stronom dużo swobody, jeśli chodzi o treść umowy. Z uwagi na powyższe nie istnieje w praktyce obrotu jeden uniwersalny wzór umowy B2B. Warto jednak uwzględnić kilka elementów, których zawarcie w treści umowy ułatwi stronom współprace i zminimalizuje ryzyko wystąpienia nieporozumień. Do podstawowych elementów, które powinny zostać uwzględnione w treści umowy, należy zaliczyć
