Program "Czyste Powietrze" wraca 31 marca. Jakie zmiany?

Od poniedziałku, 31 marca rusza nabór do nowej wersji programu „Czyste Powietrze”. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ogłosił, że zmiany mają uczynić system bardziej przejrzystym, a pomoc – lepiej dopasowaną do potrzeb osób zagrożonych ubóstwem energetycznym. W praktyce oznacza to m.in. nowe obowiązki dla wnioskodawców, ale i realną szansę na wyższe dofinansowanie.

Kto może skorzystać?

Program skierowany jest wyłącznie do właścicieli lub współwłaścicieli domów jednorodzinnych oraz lokali z wyodrębnioną księgą wieczystą. Wnioskodawca musi posiadać prawo własności od co najmniej 3 lat – z wyjątkiem przypadków dziedziczenia. Dofinansowanie można uzyskać tylko raz na dany budynek.

Dla osób, które spełnią warunki, przewidziano trzy progi pomocy – od 40% do nawet 100% kosztów netto. Najwięcej zyskać mogą osoby o niskich dochodach i ci, których domy zużywają najwięcej energii do ogrzewania.

Co się zmienia?

Wprowadzenie nowej wersji programu wiąże się z większą kontrolą nad wydatkami i efektami modernizacji. Każdy, kto ubiega się o wsparcie, musi przedstawić audyt energetyczny przed rozpoczęciem prac i świadectwo energetyczne po ich zakończeniu. Oba dokumenty muszą być wykonane przez specjalistów wpisanych do oficjalnego rejestru. Na ich wykonanie można uzyskać do 1600 zł dotacji.

Do programu wprowadzone zostały też limity – np. maksymalne kwoty dotacji za ocieplenie czy wymianę okien. Wydatki muszą być uzasadnione, a VAT nie podlega zwrotowi.

Gminy jako operatorzy mają pomóc przy składaniu wniosków

Nowością jest rola operatora – ma on wspierać beneficjentów przy składaniu wniosku, realizacji inwestycji i jej rozliczeniu. Pomoc operatora jest obowiązkowa dla osób ubiegających się o najwyższy poziom dofinansowania. W pierwszej kolejności funkcję tę pełnić będą gminy i wojewódzkie fundusze ochrony środowiska.

Operator ma również pośredniczyć w tzw. prefinansowaniu – zaliczce w wysokości do 35% kosztów, która trafia bezpośrednio na konto wykonawcy. Warunkiem uzyskania zaliczki jest m.in. podpisanie umowy z wykonawcą i pozytywna weryfikacja przez operatora.

Obowiązkowa lista ZUM

Przy wyborze niektórych urządzeń – jak pompy ciepła czy kotły na pellet – obowiązuje korzystanie z tzw. listy ZUM. Znajdują się na niej tylko te urządzenia, których parametry zostały potwierdzone w europejskich laboratoriach.

Kto i na jakie wsparcie może liczyć?

Program zakłada trzy poziomy pomocy:

• Poziom najwyższy – do 100% kosztów kwalifikowanych netto – obowiązuje przy średnim miesięcznym dochodzie do 1 300 zł na osobę w gospodarstwach wieloosobowych lub do 1 800 zł w gospodarstwie domowym jednoosobowym, oraz dla tych, którzy mają ustalone prawo do jednej z czterech form zasiłku określonych w programie (tj. zasiłku stałego, okresowego, rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego).  Roczny przychód z tytułu prowadzenia przez wnioskodawcę lub małżonka wnioskodawcy działalności gospodarczej może wynosić maksymalnie dwunastokrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dofinansowanie w najwyższym progu przewidziano tylko dla ubogich energetycznie, czyli dla właścicieli budynków lub lokali, w których zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania wynosi powyżej 140 kWh/m2 rocznie.
• Poziom podwyższony – do 70% kosztów kwalifikowanych netto – obowiązuje przy miesięcznym dochodzie do 2 250 zł na osobę lub 3 150 zł  w gospodarstwach jednoosobowych. Roczny przychód z tytułu prowadzenia przez wnioskodawcę lub małżonka wnioskodawcy działalności gospodarczej może wynosić maksymalnie czterdziestokrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę.
• Poziom podstawowy – dotacja do 40% kosztów kwalifikowanych netto – jest dla tych, których roczny dochód nie przekracza 135 000 zł. 

Wszystkie poziomy są obwarowane dodatkowymi warunkami – szczegóły i formularze dostępne są na stronie programu: czystepowietrze.gov.pl.